ಶ್ರೀ ಪುರುಷ ಸೂಕ್ತಂ

ಓಂ ಸಹಸ್ರಶೀರ್ಷಾ ಪುರುಷಃ ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ: ಸಹಸ್ರಪಾತ್

ಸ ಭೂಮಿಂ ವಿಶ್ವತೋ ವೃತ್ವಾsಅತ್ಯತಿಷ್ಟದ್ದಷಾ೦ಗುಲಂ ।।೧।।

ಪುರುಷ ಏವೇದಂ ಸರ್ವಂ ಯದ್ಭೂತಂ ಯಚ್ಚಭವ್ಯಂ

ಉತಾಮೃತತ್ವಸ್ಯೇಶಾನೋಯದನ್ನೇನಾತಿರೋಹತಿ ।।೨।।

ಏತಾವಾನಸ್ಯ ಮಹಿಮಾ ಅತೋಜ್ಯಾಯಾಗ್ ಶ್ಚಪೂರುಷಃ

ಪಾದೋsಸ್ಯ ವಿಶ್ವಾ ಭೂತಾನಿತ್ರಿಪಾದಸ್ಯಾಮೃತಂ ದಿವಿ ।।೩।।

ತ್ರಿಪಾದೂರ್ಧ್ವ ಉದೈತ್ಪುರುಷಃಪಾದೋsಸ್ಯೇಹಾಭವಾತ್ಪುನಃ

ತತೋ ವಿಷ್ವಜ್ ವ್ಯಕ್ರಾಮತ್ಸಾಶನಾನಶನೇ ಅಭಿ ।।೪।।

ತಸ್ಮಾದ್ವಿರಾಡಜಾಯತವಿರಾಜೋ ಅಧಿ ಪುರುಷಃ

ಸ ಜಾತೋ ಅತ್ಯರಿಚ್ಯತಪಶ್ಚಾದ್ಭೂಮಿಮಥೋ ಪುರಃ ।।೫।।

ಯತ್ಪುರುಷೇಣಹವಿಷಾದೇವಾಯಜ್ಞ್ಮತನ್ವತ

ವಸಂತೋಅಸ್ಯಾsಸೀದಾಜ್ಯಂಗ್ರೀಷ್ಮ ಇಧ್ಮಃಶರದ್ಧವಿ: ।।೬।।

ತಂಯ್ಯಜ್ಞ೦ಬರ್ಹಿಷಿಪ್ರೌಕ್ಷನ್ ಪುರುಷಂಜಾತಮಗ್ರತಃ

ತೇನದೇವಾಆಯಜಂತಸಾಧ್ಯಾಋಷಯಶ್ಚಯೇ ।।೭।।

ತಸ್ಮಾದ್ಯಜ್ಞಾತ್ಸರ್ವಹುತಃಸಂಭೃತಂಪೃಷದಾಜ್ಯಂ

ಪಶೂನ್ತಾಂಶ್ಚಕ್ರೇವಾಯವ್ಯಾನಾರಣ್ಯಾನ್ ಗ್ರಾಮ್ಯಾಶ್ಚಯೇ ।।೮।।

ತಸ್ಮಾದ್ಯಜ್ಞಾತ್ ಸರ್ವಹುತಋಚಃಸಾಮಾನಿಜಜ್ಞಿರೇ

ಛಂದಾಂಸಿಜಜ್ಞಿರೇತಸ್ಯಾದ್ಮಜುಸ್ತಸ್ಮಾದಜಾಯತ ।।೯।।

ತಸ್ಮಾದಶ್ವಾಅಜಾಯಂತಯೇಕೇಚೋಭಯಾದತಃ

ಗಾವೋಹಜಜ್ಞಿರೇತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಮಾಜ್ಜಾತಾಅಜಾವಯಃ ।।೧೦।।

ಯತ್ಪುರುಷಂವ್ಯದಧು:ಕತಿಧಾವ್ಯಕಲ್ಪಯನ್

ಮುಖಂಕಿಮಸ್ಯಕೌಬಾಹೂಕಾಊರೂಪಾದಾಉಚ್ಯೇತೇ ।।೧೧।।

ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋsಸ್ಯಮುಖಮಾಸೀದ್ಬಾಹೂರಾಜನ್ಯಃಕೃತಃ

ಊರೂತದಸ್ಯಯದ್ವೈಶ್ಯಃಪದ್ಭ್ಯಾ೦ಶೂದ್ರೋಅಜಾಯತ ।।೧೨।।

ಚಂದ್ರಮಾಮನಸೋಜಾಶ್ಚಕ್ಷೋ:ಸೂರ್ಯೋಅಜಾಯತ

ಮುಖಾದಿಂದ್ರಶ್ಚಾಗ್ನಿಶ್ಚಪ್ರಾಣಾದ್ವಾಯುರಜಾಯತ ।।೧೩।।

ನಾಭ್ಯಾಆಸೀದಂತರಿಕ್ಷಂಶೀರ್ಷ್ಣೋದ್ಯೌ:ಸಮವರ್ತತ

ಪದ್ಭ್ಯಾಂಭೂಮಿರ್ದಿಶಃಶ್ರೋತ್ರಾತ್ತಥಾಲೋಕಾ ಅಕಲ್ಪಯನ್ ।।೧೪।।

ಸಪ್ತಾಸ್ಯಾsಸನ್ಪರಿಧಯಸ್ತ್ರಿ:ಸಪ್ತಸಮಿಧಃಕೃತಾ:

ದೇವಾಯದ್ಯಜ್ಞ೦ತನ್ವಾನಾಅಬಧ್ನನ್ ಪುರುಷಂಪಶುಮ್ ।।೧೫।।

ಯಜ್ಞೇನಯಜ್ಞಮಯಜಂತದೇವಾಸ್ತಾನಿಧರ್ಮಾಣಿಪ್ರಥಮಾನ್ಯಾಸನ್

ತೇಹನಾಕಂಮಹಿಮಾನಃಸಚಂತಯತ್ರಪೂರ್ವೇಸಾಧ್ಯಾ:ಸಂತಿದೇವಾಃ ।।೧೬।।

ಓಂ ತಚ್ಚಂ ಯೋರಾವೃಣೀಮಹೇ । ಗಾತುಂ ಯಜ್ಞಾಯ ।

ಗಾತುಂ ಯಜ್ಞಪತಯೇ ದೈವೀ ಸ್ವಸ್ತಿರಸ್ತುನಃ ।

ಸ್ವಸ್ತಿರ್ಮಾನುಷೇಭ್ಯಃ।

ಊರ್ಧ್ವಂ ಜಿಗಾತು ಭೇಷಜಂ । ಶಂ ನೋ ಅಸ್ತುದ್ವಿಪದೇ ।

ಶಂ ಚತುಷ್ಪದೇ ।

ಓಂ ಶಾಂತಿ: ಶಾಂತಿ: ಶಾಂತಿ:

ಇತಿ ಪುರುಷಸೂಕ್ತಂ ಸಮಾಪ್ತಂ